Sosyo Ekonomik Yapı

     Dörtdivan kasabası halkının sosyo – ekonomik tabakalaşmasını ve başlıca gelir gruplarını ortaya çıkarmak amacıyla yörede yapılan soruşturmalar sırasında, bu kriterin en önemli belirleyicisi olarak toprak mülkiyeti ile arazi büyüklüğünün esas alındığı tespit edilmiştir.

     Kendilerine soru yöneltilen kişilerin hemen hepsi, 10 dönümden az toprağa sahip olan hanelerin yoksul, 10 – 50 dönüm arasında toprağı olanların orta halli, 50 – 100 dönüm arası toprak sahiplerinin ise zengin addedildiğini; 100 dönümden fazla toprağı olan 3 – 5 ailenin ancak bulunabileceğini ifade etmişlerdir.
  
     Bu kişiler ayrıca, 25 – 30 dönüm toprağı olup bunu işleyen aynı zamanda hayvancılık da yapan bir haneye kendi kendilerine yeterli, mutlu bir aile gözüyle baktıklarını; bu tip hanelerin yöre dışından takviye bir geçim yolu aramaya gerek duymadan, “genç erkeklerini gurbete salmadan” yaşayabileceklerine inandıklarını içtenlikle belirtmişlerdir.

     Dörtdivan Ziraat Teknisyenliği yetkililerinin tespitlerine göre, arazi büyüklüklerine göre yöredeki hanelerin dağılımı, yaklaşık olarak aşağıdaki biçimdedir.

TABLO 11

Yörede yapılan anket uygulaması sırasında 55 kişilik örneklem grubunun verdiği bilgilere göre söz konusu hanelerin sahip oldukları arazi miktarlarını gösteren tablo ise aşağıda yer almaktadır.

TABLO 12

      Bu tabloda görüldüğü üzere % 3.7’lik bir grubun (2 kişi) hiç arazisi yoktur. Ortalama arazi 16.648 dekardır ve en geniş arazi 125 dekar ile bir kişiye aittir. Yığılma, % 14.8’lik bir oran ile 10 dekar arazi çevresinde yer almaktadır.

      Yine Tablo 12 den anlaşıldığına göre 0 – 10 dekar arasında araziye sahip olanlar: % 53.7, 11 – 40 dekar arasında arazisi bulunanlar: 90.7 – 53.7 = % 37.0’lik birer orana sahip bulunmakta, geri kalan (100.0 – 90.7 = % 9.3 arazi miktarı ise 41 – 125 dekar arasında dağılım göstermektedir. 55 hanenin kullanımında toplam 899 dekar arazinin olduğu da yine bu tabloda görülmektedir.

      Gerek yöre halkı ile gerekse hem yörenin yerlisi olup hem de öğretmenlik, ziraat teknisyenliği, posta müdürlüğü vb. gibi görevler yapmakta olan kişilerle yapılan görüşmeler sonucu elde edilen izlenime göre ayda 100.000 TL’den az geliri olan aile sayısı her köyde bir ya da en çok ikiyi geçmemekte, bu kişiler çevrede yoksul olarak tanınıp komşu ve akrabalarından aldıkları maddi ve manevi katkılarla geçinmektedirler.

      Çoğunluğun oluşturduğu grubun, aylık 100.000 – 500.000 lira arasında değişen bir gelire sahip olduğu sanılmakta ve bu kişilere yörede orta halli denilmektedir.

      Aylık geliri 500.000 – 1.000.000 arasında olduğu tahmin edilen ailelerin genel nüfusa oranının % 5 – 10 arasında değişebileceğini belirten kaynak kişiler, yörede bu tip ailelere “zengin” gözüyle bakıldığını belirtmekte, “çok zengin” olarak addedilenlerin ise her köyde yine bir ya da iki aileyi geçmeyeceği ortak kanısını dile getirmektedirler.

      Yukarıdan beri açıklanmaya çalışılan tüm bu bilgilerin ışığında ve tablo 11 ve 12’ye dayanarak yöredeki sosyal ve ekonomik tabakalaşmanın aşağıda yer alan tablo 13’deki gibi olduğu görülmektedir.

TABLO 13

Toprağa dayalı bir meslek olan çiftçilik ile ilgilenen bu 55 hane bireylerine sorulan “Toprağınızı genişletmeyi düşünüyor musunuz?” sorusuna verilen cevaplarla, bu kişilerin şimdiki durumda sahip oldukları arazi miktarları arasındaki ilişkiyi gösteren bir diğer tablo ise aşağıdadır.

TABLO 14

Bu tablodan anlaşılacağı üzere 11 – 40 dekar arasında arazisi bulunanlar % 25.5’lik bir oranla arazilerini en fazla genişletmek isteyen gruptur. Bunu % 21.8’lik bir oranla 10 dekara kadar arazisi olanlar izlemektedir. Sahip oldukları araziyi genişletmeyi hiç düşünmeyen grup ise % 8.1’lik bir oranla, 41 – 125 dekar arasında toprağı olanlardır.